zondag 14 september 2014

'Lage' en verfijnde motieven: nieuw boek over de VOC

In september 2014 verscheen mijn nieuwe boek De VOC. Een multinational onder zeil, 1602-1799 bij Walburg Pers. Het geeft zowel een chronologisch als thematisch geordend overzicht van de Verenigde Oostindische Compagnie in al haar aspecten: voorgeschiedenis en naweeën, ontwikkelingsfasen, het leven in de Oost en aan boord, de interactie met 'inheemse' culturen, de verandering van de levensstijl thuis in de Republiek als gevolg van de activiteiten van de Compagnie, de productie van cultuur en wetenschap.

Bestel- en overige informatie hier.

Op de website Historiek herhaalde ik de wens uit het boek om de VOC niet alleen te bekijken met de morele bril van nu, maar als een groot, afgerond verhaal uit de Nederlandse geschiedenis, en achter de grove motieven van pure winstzucht de meer verfijnde drijfveren te herkennen.

In de uitzending van 'De kennis van nu' (NTR, Radio 5) op dinsdag 9 september ging het met name ook om dit aspect.


Uit het persbericht
Dit rijk geïllustreerde publieksboek is onmisbaar voor iedereen die op een gemakkelijke en toegankelijke wijze kennis wil maken met de historie van de Vereenigde Oostindische Compagnie.

De geschiedenis van de VOC, de eerste naamloze vennootschap en ‘multinational’ ter wereld, is nauw verweven met die van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Lange tijd was de Compagnie het grootste handelsbedrijf ter wereld: een puur commerciële onderneming, die geen middel schuwde om haar positie te verstevigen. Maar ook een instelling die cultuur produceerde, en het leven in haar handelsgebieden en de Republiek diepgaand beïnvloedde.

Het verval in de achttiende eeuw had veel oorzaken: de logge organisatievorm, torenhoge bestuurs- en militaire kosten, enorme corruptie en zelfverrijking, concurrentie van andere Europese compagnieën, vooral de Engelse, de tanende internationale positie van de Republiek. De VOC kwam de Vierde Engelse Oorlog (1780-1784) niet te boven. Zij werd in 1795-1799 geliquideerd door de Bataafse Republiek.

De VOC. Een multinational onder zeil geeft een panoramisch beeld van de fascinerende ‘Edele compagnie’, die uiteindelijk zou zijn ‘Vergaan Onder Corruptie’. Het boek biedt de grote lijn én de kleine anekdote. Het werpt licht op de veelsoortige handelsgebieden tussen Kaap de Goede Hoop en Japan, het leven in Batavia, op zee en thuis in Nederland, én op een stoet kleurrijke personen. Van de wrede gouverneur-generaal Jan Pietersz Coen tot de Molukse opstandeling Kapitein Jonker: allen maakten de VOC tot wat deze was.

Jan J.B. Kuipers, De VOC. Een multinational onder zeil, 1602-1799,
Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, ISBN 978.90.5730.985.4, prijs € 24,95 – 176 pagina's.



Stropdas, gewijd aan de Kamer Zeeland van de VOC. Geproduceerd in 2002 bij de 400-jarige herdenking van de oprichting van de Compagnie (foto Heleen Dekker).



Inhoud van het boek
- De eerste multinational | INLEIDING
- Vroege expedities | VOORGESCHIEDENIS EN VOORCOMPAGNIEëN
- Zeeuwen veroveren de kraak San Jago
- ‘eerlijk, dienstig en profytig’ | OPRICHTING EN ORGANISATIE
- Bewindhebbers, timmerlui en equipagemeesters | DE ZES KAMERS
- EXPANSIE | De periode 1602-1650
- Jan Pietersz Coen, ‘Aan zijn naam kleeft bloed’
- BLOEI | De periode 1650-1700
- Kapitein Jonker: van VOC-soldaat tot tegenstander
- ‘Og was ik bij mijn moeder op het landt’ | LEVEN AAN BOORD
- De scheepschirurgijn
- Schipbreuk! De ondergang van de Batavia in 1629 | ‘t Vliegent Hert, Amsterdam en Woestduyn
- Batavia en Desjima | LEVEN IN DE OOST
- KENNIS, WETENSCHAP, CULTUUR
- LANGZAME NEERGANG | De periode 1700-1780
- 'VERGAAN ONDER CORRUPTIE’? | De periode 1780-1799
- BRONNEN

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Skannal de Trouweloze in mythisch Frisia

Onlangs verscheen als smashwords-editie (e-boek) Skannal de Trouweloze : twee verhalen over de antiheld Skannal, die aan het begin van de ze...